ΚΑΙ ΟΛΙΓΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

Φίλοι μου έλειψα και πάλι από το blogging για λίγο καιρό, αλλά αυτή τη φορά υπεύθυνο είναι το internet. Προ ενός μηνός ξαφνικά χάθηκε το Internet και ήταν αδύνατο να συνδεθώ. Τελικά μετά από πολλά αναγκάστηκα να αλλάξω modem και να με και πάλι για να σας ζαλίσω.
Λέω λοιπόν να ασχοληθώ λιγάκι με την ιστορία. Τα βράδια που επέστρεφα από το γραφείο (εκεί σπανίως έμπαινα στα blog) μη έχοντας internet, παρακολουθούσα τα τεκταινόμενα της προεκλογικής περιόδου και ειδικά το θέμα της οικονομίας. Κάτι όμως μου θύμιζαν όλα αυτά, κάτι που το είχα ξαναζήσει ή διαβάσει. Τελικά θυμήθηκα, το είχα διαβάσει, γιατί δεν θα μπορούσα να το είχα ζήσει, εκτός και εάν είχε δουλέψει στην περίπτωσή μου η μετεμψύχωση.
Πάμε λοιπόν πάμε όπως λέει και ο νέος πρωθυπουργός.
Το ξέρατε ότι υπήρχαν τραπεζίτες στην αρχαία Ελλάδα; Εγώ όχι, και όμως υπήρχαν. Κατά τον 4ο π. Χ. αιώνα είχε αναπτυχθεί πραγματικό πιστωτικό σύστημα. Οι τραπεζίτες αντί να δίνουν ρευστό χρήμα, εξέδιδαν πιστωτικές επιστολές, εντολές πληρωμών ή επιταγές. Ο πλούτος μπορούσε να μεταβιβαστεί από τον ένα πελάτη στον άλλο με απλά έγγραφα στα βιβλία των τραπεζιτών (Gustave Glotz (1862-1935) Ιστορία της Ελλάδας). Μερικοί τραπεζίτες όπως ο πρώην σκλάβος Πασίων λόγω της τιμιότητάς του απέκτησε τόση υπόληψη ώστε τα ομόλογά του ήταν αποδεκτά σε ολόκληρο τον ελληνικό κόσμο.
Οι χρεοκοπίες όμως ήταν συνηθισμένο φαινόμενο και επίσης ο πανικός ανάγκαζε τις τράπεζες να κλείνουν η μία μετά την άλλη. Υπήρχαν δε σοβαρές καταγγελίες για καταχρήσεις κατά των μεγαλυτέρων τραπεζιτών ο δε κόσμος έτρεφε για τους τραπεζίτες φθόνο και θαυμασμό.
Η μεταβολή από τον ακίνητο στον κινητό πλούτο δημιούργησε τον πυρετό του χρήματος και η ελληνική γλώσσα εφεύρε την λέξη πλεονεξία. Οι νεόπλουτοι έκτιζαν επιδεικτικές κατοικίες, φόρτωναν τις γυναίκες τους με πολύτιμα ρούχα και κοσμήματα, είχαν πολυπληθές υπηρετικό προσωπικό και είχαν την αρχή να προσφέρουν στους προσκεκλημένους τους τα εκλεκτότερα φαγητά και ποτά.
Από την άλλη, τα ημερομίσθια των ελεύθερων εργατών παρέμεναν χαμηλά λόγω του ανταγωνισμού των δούλων.
Και μέσα σε αυτόν τον πλούτο αύξανε η φτώχια, γιατί η ελευθερία ανταλλαγής που επέτρεπε στους ευφυείς να κερδίζουν χρήματα, επέτρεπε στους αφελείς να χάνουν ευχερέστερα τα χρήματά τους. Κάτω από την νέα οικονομία οι φτωχοί ήταν σχετικά φτωχότεροι από την εποχή της δουλοπαροικίας.
Στην Αθηναϊκή πολιτεία τα μέλη μερικών ολιγαρχικών λεσχών, γράφει ο Αριστοτέλης, έδιναν τον επίσημο όρκο «Θα είμαι αντίπαλος του λαού και στο συμβούλιο θα του κάνω όσο κακό μπορώ». Ο δε Ισοκράτης γράφει στο 366 π.Χ. «Οι πλούσιοι έγιναν τόσο αντικοινωνικοί, ώστε όσοι είχαν περιουσία θα προτιμούσαν να την ρίξουν στην θάλασσα παρά να δώσουν βοήθεια στους πτωχούς, ενώ οι πτωχοί θα προτιμούσαν να αρπάξουν τα υπάρχοντα των πλουσίων παρά να βρουν ένα θησαυρό»
Οι πολιτικοί ενέτειναν τις προσπάθειες για ανεύρεση νέων πηγών δημοσίου εισοδήματος. Διπλασίασαν τους έμμεσους φόρους, τους εισαγωγικούς και εξαγωγικούς δασμούς και εισέπρατταν το ένα εκατοστό στην μεταβίβαση της ακινήτου περιουσίας.
Το 355 π.Χ. ο Ανδροτίων διορίστηκε αρχηγός ενός αστυνομικού σώματος το οποίο είχε δικαίωμα να αναζητά τα κρυφά εισοδήματα, να εισπράττει καθυστερημένους φόρους και να φυλακίζει τους φοροφυγάδες. Παραβίαζαν οικίες, εμπορεύματα κατάσχονταν και άνθρωποι κατέληγαν στην φυλακή, αλλά ο πλούτος εξακολουθούσε να κρύβεται ή να εξαφανίζεται (λέτε να υπήρχαν και τότε offshore εταιρείες;)
Μέσα σε όλα αυτά οι άγαμοι και οι εταίρες πολλαπλασιαζόντουσαν και οι ελεύθερες ενώσεις κατακτούσαν έδαφος σε σχέση με τους νόμιμους γάμους. Ο δε περιορισμός της οικογένειας με διάφορες μεθόδους ήταν στην ημερήσια διάταξη, αμβλώσεις ή παιδοκτονία. Ο Αριστοτέλης μάλιστα περιγράφει γλαφυρότατα ότι μερικές γυναίκες προλαμβάνουν την κυοφορία «αλείφοντας το μέρος εκείνο της μήτρας που έπιπτε το σπέρμα, με λάδι κέδρου ή αλοιφή μολύβδου, ή με μοσχολίβανο ανακατεμένο με ελαιόλαδο».
Η πολιτική διαφθορά που ακολούθησε τον θάνατο του Περικλή συνεχίστηκε και τον 4ο αιώνα. Σύμφωνα με τον νόμο η δωροδοκία τιμωρούνταν με θάνατο. Η Περσία δωροδοκούσε με ευχέρεια τους Έλληνες πολιτικούς για να κάνουν πόλεμο εναντίον άλλων ελληνικών πολιτειών ή εναντίων της Μακεδονίας.
Και κοντά σε όλα αυτά είχαμε και τους ρήτορες, οι οποίοι διαιρέθηκαν σε κόμματα και επιδίδονταν σε θορυβώδεις εκστρατείες. Κάθε κόμμα οργάνωνε επιτροπές, εφεύρισκε συνθήματα, διόριζε πράκτορες και συνέλεγε χρήματα. Και εκείνοι που πλήρωναν για όλα αυτά ομολογούσαν ειλικρινώς ότι περίμεναν να αποζημιωθούν στο διπλάσιο. Και όσο η πολιτική γινόταν εμπαθεστέρα τόσο υποχωρούσε ο πατριωτισμός.
Αυτά τα ωραία τα διαβάζω στην Παγκόσμια ιστορία του πολιτισμού του W. Durant. Θα μπορούσα να γράψω πολλά πάρα πολλά, αλλά θα γινόμουνα κουραστικός αν δεν έχω ήδη γίνει. Ίσως με άλλη ευκαιρία να συνεχίσω.
Πάντως μη μου πείτε, οι σημερινοί έλληνες είμαστε ένα πολύ κακό παράδειγμα για τους άλλους λαούς, μέχρι που και οι αρχαίοι μας πρόγονοι μας αντέγραψαν. Είχαν προβλέψει τι θα κάναμε σήμερα και το έκαναν δυόμιση χιλιάδες πριν, πρέπει να είχαν πολύ καλούς μάντεις.
Ξέρετε όσο διαβάζω ιστορία, αυτή την ιστορία που μιλάει και για τον απλό άνθρωπο, όχι του σχολείου, τόσο ανεβαίνει η αισιοδοξία μου, όχι ότι είμαι και απαισιόδοξος αλλά καμιά φορά προβληματίζομαι. Τελικά η χώρα μας και ο λαός μας αλλά και οι άλλοι λαοί τα έχουν περάσει ξανά και ξανά. Ας είμαστε λοιπόν αισιόδοξοι και όπως έλεγε η μάνα μου «ότι είναι χρήμα δεν είναι μπελάς»